Hoofdstuk 8 - Langs ’s Heeren wegen

Historisch boek Zeijen

Het Historisch boek Zeijen is in 2011 in beperkte oplage uitgegeven. De enthousiaste leden van de projectgroep hebben echter zoveel materiaal verzameld, dat niet alles in het historisch boek kon worden opgenomen. Om dit unieke materiaal niet verloren te laten gaan kunt u dit op Historisch Zeijen.nu vinden. Ook informatie die de projectgroep heeft verzameld of heeft ontvangen na de verschijning van het boek treft u hier aan.

De op deze website geplaatste informatie kan het best worden gelezen in samenhang met het boek.
Koop hier uw exemplaar van het Historisch boek Zeijen

Rectificatie bladzijde 104
Negende regel van onder
"Op 22 maart 1916 schrijft de Drentsche Courant..."
moet zijn:
"Op 22 maart 1906 schrijft de Drentsche Courant..."


Boerwegen

Ook richting Assen was de weg vanuit Ter Aard (toen gemeente Vries) niet bepaald in orde:

In een brief van november 1905 vragen inwoners van Ter Aard aandacht voor de erbarmelijke staat van de weg van Ter Aard naar Assen. Deze is in zo’n slechte staat dat de dokter uit Assen moet omrijden via Zeijen om patiënten in Ter Aard te bezoeken.

De gemeente Vries besluit begin 1907 mee te zullen betalen aan verharding van deze weg, mits ook Assen en de provincie een bijdrage geven. Op 4 februari 1907 schrijven zij dit aan Gedeputeerde Staten.

 

Kerkpad

Bij provinciaal besluit wordt ‘het voetpad Zeijen-Vries’ op 10 februari 1864 opgenomen in ‘De Tabelle der wegen, voetpaden, waterlossingen en verdere voorwerpen welke in de gemeente Vries aan de publieke schouw zijn onderworpen’.

Als ‘punt van oorsprong’ is vermeld: ‘Bij Zeijen vanaf het huis van de weduwe Boele Klaas Boelens aldaar’. Als breedte is opgenomen ‘twee ellen’ (1 el = 69,4 cm.).

Bij ‘soort pad’ vermeld de tabel ‘voetpad lopende langs bouw & weiland en heideveld’. Onder ‘de schouwbare voorwerpen’ vinden we onder meer ‘een vonder in het land van Willem Lammers te Zeijen’ en ‘een til’ (= bruggetje).

Echter, de landbouwers te Vries voelen er blijkbaar nog steeds niet veel voor het pad te onderhouden want op 22 oktober 1864 vraagt de raad het College van B&W om de ingezetenen van Vries te wijzen op de verplichtingen voortvloeiende uit de opname op de tabel en hen te vragen de uitvoering van het onderhoud te verzorgen.

 

Burgerinitiatieven gericht op betere wegen

Op 8 mei 1899 meldt B&W Norg aan B&W Vries dat ‘het gehucht Peest’ gevraagd heeft om verharding van de weg Norg - Peest en het College vraagt aan Vries of men mee wil werken aan verharding van de zandweg van Norg over Peest, hetzij naar Donderen, hetzij naar Zeijen. In het antwoord (26 mei 1899) meldt de gemeente dat zij het belang van een dergelijke verharding voor de gemeente Vries niet hoog genoeg acht.

Op 2 augustus 1900 vraagt het College van B&W van Norg wederom aan het College te Vries of men bereid is mee te werken aan de verharding van de zandweg Norg-Peest-Zeijen. Norg wil verharden tot aan Peest, onder voorwaarde dat Vries het volgende stuk voor zijn rekening neemt.

Net als in 1899 wijst de gemeente Vries het verzoek met hetzelfde argument af (21 augustus 1900) en doet dat op een derde hernieuwd verzoek van Norg nog een keer in 1906 (25 mei 1906).

Op 21 november 1905 meldt de ‘Vereniging straatweg Norg-Ubbena-Taarlo’ zich bij de gemeenteraad met het verzoek om niet alleen het gedeelte Ubbena-Oudemolen-Taarlo te verharden, maar ook het stuk Ubbena-Zeijen-Norg. De vereniging stelt hiervoor fl. 2.000,-- ter beschikking. Voorzitter van deze vereniging is R. de Vries (Ubbena?), secretaris L. Lunshof (Taarlo) en penningmeester G. Arends (Zeijen). Of de vereniging een antwoord ontving is niet in de archieven gevonden.

 

Op 21 juli 1906 verzoeken enkele inwoners van de gemeente Vries de gemeenteraad om  te besluiten tot het aanleggen van een straatweg vanaf de grens van de gemeente Norg langs de bestaande zandweg over Zeijen, Ubbena, Oudemolen, Taarlo tot de grens van de gemeente Assen. Zij stellen gezamenlijk fl. 4.600,-- ter beschikking voor de uitvoering van dit plan in de volgende verdeling:

G. Arends, Zeijen: fl. 2.000,--

 Fam. Arends, Norg: fl. 300,--

E. Doedens, Taarlo: fl. 1.000,--

M.M.A.(?) Scholten en J. Hutter, Groningen: fl. 1.000,--

J. Venhuizen, Ubbena: fl. 300,--

In de kantlijn van de brief staat geschreven “afwijzen” en dat zal ongetwijfeld zijn gebeurd.

 

Op 23 januari 1906 (in het boek staat abusievelijk 1916) wordt besloten geld beschikbaar te stellen voor de verharding van de weg Ubbena – Oudemolen – Taarlo. De inwoners van Zeijen moeten dan blijkbaar nog even geduld hebben……

Pas acht jaar later besluit de raad van Vries om een drietal wegvakken te gaan verharden met steenslag en in de bebouwde kom met klinkers. Het betreft:

Ubbena – Zeijen – Peest; lengte4.627 m.; geraamde kosten fl. 40.731,50

Ter Aard – Zeijerveld – Zeijen; lengte3.936 m.; kosten  fl. 27.661,--

Vries via Holtsteeg – Aadijk(?) – naar Zeijen in het Noordeinde; lengte4.027 m.; kosten fl. 35.652,--

Op het eerste weggedeelte mag geen tol worden geheven en op de andere gedeelten wel. Er is ‘een tolhuis met tolboom’ gepland ten zuiden van Ter Aard nabij de grens met Assen en ter plaatse van de Holtsteeg bij Vries.

De provincie besluit op 31 mei 1915 mee te subsidiëren in dit project (45% van de kosten) en

Rijkswaterstaat doet mee voor 40, 30 resp. 20 %. Aan particuliere bijdragen is vermeld een bedrag van fl. 9.000,--

In 1917 is het bestek klaar en bij de aanbesteding blijkt Geert Hensema uit Haren van de 15 inschrijvers met fl. 115.000,-- de laagste inschrijver zodat hem het werk wordt gegund. In 1919 kan het werk worden opgeleverd.

Zoon Luitje Hensema had juist in dat jaar het café van Heukers (thans café Hingstman) overgenomen en zijn inschrijving diende dan ook een dubbel belang. In 1923 kwam deze Hensema overigens om het leven bij een motorongeluk op de weg Vries – Ubbena.

Ondanks alles was de weg Zeijen – Ubbena aan het eind van de Eerste Wereldoorlog nog steeds zo slecht dat boerenwagens in de modder bleven steken en (mondelinge mededeling Jac. Emmens) dat dan de hulp van familie Erkelens van Zeijerveld werd ingeroepen om met hun koudbloedhengst (een Belg), genaamd Nikkel, de wagen weer los te trekken.

Op 30 juli 1918 besluit de gemeenteraad van Vries om de Volmachten van de Markegenooten van Zeijen (H. Beiker, G. Arends en Hk. Lammerts) een subsidie in de kosten van ‘de aanleg van wegen in de kom van het gehucht Zeijen’ te verstrekken van maximaal fl. 100,-- / jaar onder voorwaarde dat de boermarke het werk uit zal voeren.

Waar op de kaart van 1896 nog geen enkele weg binnen de boermarke gesloten verharding blijkt te hebben, is op de kaart van 1920 dan ook te zien dat in de bebouwde kom inmiddels enkele wegen zijn verhard. Het betreft de Brinkstraat, Middenstraat, Zuiderstraat (tot de Esstraat), de Brinksteeg, Oude Norgerweg (tot de Esstraat) en de Noorderstraat.

Ook over deze en andere wegen gaat in de loop der tijd nog heel wat correspondentie heen en weer. In 1923 vragen 16 inwoners van Ter Aard en Zeijen aan de gemeente om het zandpad tussen beide plaatsen (waar nu het fietspad langs loopt) te verharden. De gemeente wijst erop dat de aangelanden zelf schuld heben aan de slechte staat van de zandweg omdat zij uit de sloten komend materiaal op de weg gooien en laten liggen. Verder verwijzen zij naar ‘de kunstweg’ tussen Ter Aard en Zeijen. Overigens stelt de gemeente toch fl. 100,-- ter beschikking voor het onderhoud van de weg.

Andere wegen buiten de kom van Zeijen zoals de Rheeërweg, Zuiderstraat, Oosterweg en Oude Norgerweg blijven nog heel lang zandweg.

Voor de Zuiderstraat maakt de Heidemij in 1948 een verbeteringsplan in het kader van de werkverschaffing. Er is zelfs voorzien in een 1 ½ meter breed fietspad, maar de gemeente laat het niet uitvoeren.

Tramweg

In 1914 verzoekt de trammaatschappij de gemeente om deel te nemen in het kapitaal voor de aanleg en exploitatie van een tramverbinding Assen – Ter Aard – Veenhuizen – Norg – Roden. De raad zag hier ook toen geen heil in en wijst het verzoek af.

In februari 1916 dient de directeur der Maatschappij ‘De Hunneheide” (onderdeel van de Heidemij) een verzoekschrift in bij de gemeenteraad van Vries waarin wordt gevraagd om de geplande tramweg niet langs de Rijksstraatweg te laten lopen. Langs het voorgenomen tracé liggen immers geen dorpen of gehuchten, zo wordt geschreven. Gepleit wordt om de tramweg te leggen  langs de nieuw ontworpen weg van Assen over Ter Aard en Zeijen naar Vries.

Maatschappij “De Hunneheide” zal de tramweg Assen-Vries-Groningen aanleggen en men wil aandelen gaan uitgeven in de Eerste Drentsche Stoomtrammaatschappij. Het verzoekschrift betoogt dat met het voorgestelde tracé meer aandeelhouders gevonden zullen worden.

Onder het verzoekschrift staan een groot aantal handtekeningen van inwoners uit Zeijen.



Reageren

De inhoud van deze pagina is zeer zorgvuldig samengesteld. Des ondanks kan het fouten of onvolkomenheden bevatten...
Uw reactie kunnen wij gebruiken om de informatie op de website te verbeteren! Alvast bedankt voor de moeite.
Stuur uw vraag, opmerking, verbetering of een nieuwe foto('s) naar historie@zeijen.nu of gebruik dit formulier:

« Terug