Sponsor
Het weer
Nieuws
Hoofdstuk 15 - Kerkelijk leven
Het Historisch boek Zeijen is in 2011 in beperkte oplage uitgegeven. De enthousiaste leden van de projectgroep hebben echter zoveel materiaal verzameld, dat niet alles in het historisch boek kon worden opgenomen. Om dit unieke materiaal niet verloren te laten gaan kunt u dit op Historisch Zeijen.nu vinden. Ook informatie die de projectgroep heeft verzameld of heeft ontvangen na de verschijning van het boek treft u hier aan.
De op deze website geplaatste informatie kan het best worden gelezen in samenhang met het boek.
Koop hier uw exemplaar van het Historisch boek Zeijen
Het oude Kerkpad vormt voor de inwoners van Zeijen eeuwenlang de verbinding met de Dorpskerk in Vries. Of men in die eeuwen veel ter kerke gaat is niet bekend.
De toenmalige overheid verordonneert wel dat men christelijk dient te leven.
Een plakkaat uit 1614 van Drost en Gedeputeerden van Drenthe vermeldt onder meer dat:
niemand op zondagen of bededagen enige openbare arbeid mocht verrichten of tijdens de kerkdienst de herberg mocht bezoeken, of met spelen of kaatsen op het kerkhof rumoer mocht maken op straffe van vijf gouden guldens
ouders die hun kinderen niet binnen veertien dagen na afkondiging van het plakkaat lieten dopen, zouden worden beboet met tien gouden guldens
tijdens de trouwdienst niemand de bruidegom mag slaan (een oud volksgebruik tot dan toe in Drenthe) of mag schieten op het kerkhof op straffen van vijf gulden
niemand een avondmaalsganger mag smaden op straffe van twintig gouden gludens voor de eerste keer en twintig gouden guldens voor de tweede keer
verboden moet worden het zwaarddansen op Vastenavond, het zich vermommen als heidenen en het ganstrekken, in het bijzonder door vrijgezellen en dienstknechten.
Het is in de zestiende en zeventiende eeuw zo dat het recht op het hebben van een eigen kerkstoel in de kerk verbonden is met het grondbezit. Als de grond wordt verkocht dan gaat het recht op een kerkstoel over op de nieuwe eigenaar.
Naast het bezoeken van de kerk vanwege het eigen zielenheil spelen ook andere redenen een rol om ter kerke te gaan. Allerlei publieke bekendmakingen, zoals bijvoorbeeld faillissementen, worden aldaar door de overheid gedaan: de zogenaamde kerksprake. En ook particulieren kunnen bij de kerk mededelingen laten doen.
In 1805 is een inwoner van Zeijen, Harm Kreemer, ouderling van de kerk in Vries. Zijn naam staat vermeld in een bericht over de noodzakelijk geworden benoeming van een nieuwe koster. Het bericht dienaangaande luidt:
1805. 17 maart. In de maand maart heeft de kerkeraad den ouderling Harm Kreemer van Zeijen gecommitteerd, om uit hun naam de karspellieden te verzoeken dat de stemgerechtigden de Wijste en Deugdzaamste kerkendienaar gelieven te stemmen, voor onzen op de kerktooren zoo onverwackt en schielijk overleden kerkendienaar Alle Struijk.
den 3 April. De vergadering heeft den Predikant bericht door ons gekommitteerd dat de stemgerechtigden karspelliedenprovisioneel tot Maij 1806 hadden ‘aangesteld tot meester en koste Lukas Jans met verzoek dat de kerkeraad omtrent de Sollicitanten die door de Couranten zouden uitgenoodigt worden, zoodanige schikkingen gelievden te maaken als zij best zullen oordelen.
7 April. Hierop heeft de kerkeraad beslooten om op een Zondag niet meer als twee Sollicitanten tot den kerkendienst toe te laaten, dat zij alle sollicitanten gelegenheid zouden geven - om uit de kerkleien naar kerkgebruik aan te schrijven – een gedeelte uit Gods woord de Gemeente voor te lezen – één vers alleen en verders met de gemeente doen zingen, volgens opgave van den Predikant.
Opdat Stemgeregtigden en de Gemeente de kunst en bekwaamheid der solciteerende Kosters zouden kunnen horen en zien om in ’t vervolg daaruit eene keuze te doen, door die geene welke men nader zou onderzoeken en bepalen, daartoe gerechtigd te zijn.
Voorwaar, geen eenvoudige opgave voor de Zeijer Harm Kreemer om dit alles in goede banen te leiden.
Overzicht van lidmaten over de periode 1766 – 1831 in Zeijen
Jan Berens en vrouw Geesje Jans, Lubeje Jans, Jans Cremer, Boele Jacobs, Hendrik Albers, Grietijn Albers wed. van Geert Lambers, Albertje Roelfs, Egbertje Egberts, Grietje Dentinge obùt, Thies Willem Bebinge, Hendrik Dentinge en broer Albert Dentinge, Egbertje Egberts obùt, Jan Nerents obùt en Geesien Jans obùt.
1772: 20 December is op belijdenis aangenomen:
Jannetje Jansz wonende onder ter Aart, Jan Baerendsz obùt, Jan Klaasz obùt, Metje Reynders obùt, Lubbigje Jansz, Jannitje Hindricks obùt, Roelof Jacobsz obùt, Aaltje Egberts obùt,
Jan Kreemer, Lammigje Jansz, Albertje Roelofs, Albert Denting, Grietje Alberts, Antje Hindriks, Hindrikje Hindriks A.O., Thijs Beebing, Fennigje Geerts, Hendrik Dentinge obùt.
Vervolgens: Antje Hindriks met attestatie van Norgh 17 3/27 74 en er onder: Na Norgh met attestatie vertrokken. (blijkbaar op de 27e van de derde maand in 1774.)
Harm Jansz obùt, Jan Jansz, Hindrik Jansz Struyk vertrokken na Rolde, Anna Geerts, Leentje Hindriks, Marrigje Egberts, Jan Schuúring obùt, Hindrikje Geerts, Annichje Gerrits.
1779: Antje Hindriks van Norgh m.a.
1783: Den 5 April op belijdenis aangenomen Cornellis Everts obùt. Den 5 April Egbert Jans m.a. naar Anlo, Wobbegijn Jans na Tinaerlo en vervolgens bij dit jaar: Jannes Alberts van Norgh m.A. en Grietje Jans van Norgh m.a.
1784, 29 maart: Lammert Jacobs naar Rolde A.
1785, 23 maart: Jantien Jans m.a. vertrokken naar Norg.
Hindrik Harmens, Geert Jans, Jan Reiners, Mettien Reiners. Jantien Roelefs naar Rolde , A.
Hindrik Jans en Egbertje Jans naar Norch.
1786: Arent Hindriks m.a. naar Norgh.
1789: Willem Theis, Egbert Harmens, Jacob Jans, Hillegyn Harmens.
1790: Marchyn Hindriks, Vennegien Willems.
1791, 11 april: Harmentien Alberts.
27 juny: Annegien Harmens , Harmentien Jans.
1792 28 maart: Willem Harmens, Grietien Hindriks, Marchyn Hindriks.
3 september: Wolter Willems.
1793, 18 maart: Aaltien Alberts.
1794, 10 april: Jan Harmens.
1797, 10 april: Marchyn Jacobs, Grietien Jans.
1798, 26 maart: Grietien Roelefs.
1799, 18 maart: Lukas Thies.
1800, 31 maart: Jan Roelefs, Hinderik Alberts, Lammert Hinderiks.
1807, 23 maart: Hindrik Hoomans, Gerriet Willems.
1808, 10 april: Lammert Alberts, Jan Jans, Grietien Hinderiks, Jantien Roelefs.
1809, 26 maart: Jantien Jans.
1810, 2 april: Egbert Roelefs, Jan Jans, Hillegien Roelefs.
1811, 28 maart: Geert Lammerts , A.O.
1812, 22 maart: Hillegien Hinderiks, Harmen Bebing.
“Telling en naamen der Ledematen volgens den naam en Nummers der Wooningen’ welke bij een nauwkeurige volkstelling der zielen door den Schout heeft plaatsgehat op den 9 Februarij 1815 volgens order der Regering.
Bij dit register is vermeld:
Na voorafgaande kerkkondiging dat elk Hooft der Huisgezinnen de naamen en ’t getal der ledematen gelieve op te geven met alle Nauwkeurigheid, om door den predikant bij die gepaste gelegenheid opgeschreven te worden. Tot verbetering van het Prothokol der Ledematen.
Alle ledematen vervolgens aangenomen, met attestatie overgekomen, met attestatie vertrokken, of gestorven zijn hierachter opgetekend. En begint dus met den jaare 1815.
Ondertekend: O. van Giffen.
Rhe:
Trientien Boelens, Zwaantien Harmens, Derk Boelens Klaas Berkma, Geert Nienhuis, Jacob Boelens, Jantien Teunis, Boele jacobs met A.V. en Jantien Kremer met A.V.
1816: Lammechien Boelens, Vennegien Pieters Philips A.V.
Zeyen:
Hinderik Barkhof, Jannes Barkhuis obùt, Annegien Kremers, Jantien Barkhuis, Jan Bieker, Hillegien Bieker, Egbert Kremer, Jacob Bebing, Annegien Kremers, Klaas Boelens, Jantien Roelzema, Willem Bening, Marchien Haeks, Willemtien Jans, Jan Schuiling G. , Mettien Reinders, Fennegien Emmen, Egbert Bloemberg, Immegien Alberts, Grietien Biekers, Jan Noord, Jantien Tinge, Jan Vulling, Hinderkien Freerks, Hinderik Denting, Grietien Hinderiks, Lammert Denting, Marchien Hinderiks Denting, Wolther Emmen, Gerriet Emmen, Marchien Harmens, Lukas Bebing, Teunis Bebing, Harm Bebing, Harm Meier, Aaltien Jans, Koenraad Maartens, Hinderik Wolda, Egbertien Wolda, Hinderkien Wolda G., Steven Boerema, Jantien Alberts Kloek. 1815.
Na een horizontale streep staat nog:
Jacob Barkhuis, Vennegien Harmens A.O. van Norg, 1816.
Ter Aart:
Jan Boelens, Jantien Jans Boelens, Harmen Janszen, Hillegien Harmens Noord.
Er volgen daarna jaarlijks de opsomming voor alle leden in de gemeente, de toevoeging van het dorp is aanwezig. Overgenomen uit de overzichten alleen Rhee, ter Aart en Zeijen.
1817:
Albert Barkhuis van Zeyen, Hinderik Beening van Zeyen, Aaltien Hinderiks van Zeyen.
1818,: 13e maart
Geert Biekers van Zeyen, Aefe Hinderiks van Zeyen, Jan Kours van Zeyen, Jan Benink schoolmeester te Zeyen A.V., Jaapkien Bebing van Zyen.
Jan Janssen van ter Aard, Lammechien Janssen van ter Aard.
19e Juny: Jacob Barkhof W. te Zeyen met A. O. van Rhoden.
1819, maart den 8e :
Jantien Jans van Rhee en Hillegien Egberts Kremer w. te Zeyen.
1820, maart den 6e :
Egbert Schuiling van Seyen, Gezien Jans van Seyen.
November den 15e aangenomen: Hinderik Berends van Zeijen.
1821, den 5 maart aangenomen: Hinderkien Jans van Zeijen.
1823, den 20 maart aangenomen:
Harm Jans van ter Aard.
Vervolgens een viertal met een boogaccolade er achter, daarom waarschijnlijk alle vier uit Zeyen al staat dat er alleen bijWarmolt Benink achter.
De namen zijn: Pieter Jans, Hindrik Jans Noord, Warmelt Benink en Jan Kremer.
Bij Warmolt Benink staat met stippellijn tevens: A.V., dus is vertrokken met attestatie.
Den 17 mei aangenomen: Anna Wolthers van Zeyen A.V.
1824, in maart aangenomen:
Harm Jans Barkhuis te Zeyen, Mettien Frederiks te Zeyen, Jantien Jans te Zeyen, Anna Jannis Barkhuis te Zeyen, Aaltien Jannes Barkhuis te Zeyen, Roelfien Jans te Zeyen.
1825, in maart aangenomen:
Jantien Roelofs Dallenge te Zeyen.
December: Roelfien Benink te Zeyen.
1826, maart den 20e :
Trientien Derks Boelens te Rhee, Trientien Jans Boelens te Rhee.
1828: Den 10 maart zijn door den Consilent J. Mensinga in tegenwoordigheid van J. Smeenge en H. Barkhof als ouderlingen op belijdenisdag des geloofs tot lidmaten aangenomen:
Albert Harms Meijer van Zeyen.
Egbert Jans Noord van Ter Aard.
Jan Jans Dokter en vrouw Tryntje Jans Atts. van Norch, wonende te Zeyen.
Met attestatie vertrokken naar Assen: Lammechien Janssen van ter Aard ( 14 dec.)
1830, in maart 1830 zijn de ledematen dezer gemeente opgenomen en bevonden in:
Vries: 115
Taarlo, Oudemolen, Zeegse: 41
Zeyen, ter Aard, Rhee: 73
Yde & de Punt: 74
Donderen: 70
Bunne Winde: 51
_____
In het geheel: 482 Ledematen
1830, Den 1 april zijn in tegenwoordigheid van den ouderling Albert Jannes op belijdenis hunnes geloofs aangenomen en zullen aanstaanden zondag openlijk bevestigd worden de navolgende zevenentwintig personen ( N.B. totaal in de gemeente ):
Aaltien Boelens , vrouw van Willem Gerrits van Zeyen.
Marchien Schuiling vr. van Hindrik Enting Zeyen.
Albertje Boering van ter Aard, ongeh. vertrokken naar Norg 1831.
Albert Alberts en Roelfien Jans Kruims Ehelieden van Zeyen met attestatie vertrokken naar Norg in July 1830.
1831, 28 april aangenomen belijdenis:
Anna Bloemberg te Seyen.
Den 8 september zijn in tegenwoordigheid van Roelf T. Odding, ouderling dezer gemeente, op belijdenis hunnes geloofs aangenomen de navolgende twee en twintig jongelingen en jonge dochteren, opsomming volgt w.o.:
Roelof Boelens van Rhee
Immechien Barkhuis Zeyen.
Leeswijzer
A.O. betekent met ‘Attestatie overgekomen’
A.V. betekent met ‘Attestatie vertrokken’
W. betekent ‘wonende’
G. betekent ‘gestorven’
Reageren
De inhoud van deze pagina is zeer zorgvuldig samengesteld. Des ondanks kan het fouten of onvolkomenheden bevatten...
Uw reactie kunnen wij gebruiken om de informatie op de website te verbeteren! Alvast bedankt voor de moeite.
Stuur uw vraag, opmerking, verbetering of een nieuwe foto('s) naar historie@zeijen.nu of gebruik dit formulier:
